Βότανα στην Ιατρική

Ιατρική χρήση βοτάνων


Η χρήση των βοτάνων ως φαρμάκων έχει τις ρίζες της στο βαθύ παρελθόν και ξεκινά μαζί με την εμφάνιση του ανθρώπου στη Γη. Πρόκειται μάλιστα για μια πρακτική που συνεχίστηκε μέχρι πολύ πρόσφατα, όταν η φαρμακοβιομηχανία άρχισε να παρασκευάζει χημικά φάρμακα για να αντικαταστήσει τη βαλεριάνα, την μπελαντόνα, τη μαντζουράνα και πολλά άλλα βότανα, που όμως τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να ξανακερδίζουν το ενδιαφέρον, όχι μόνο των απλών ανθρώπων, αλλά και των επιστημόνων, που αναζητούν τις θεραπευτικές τους δυνάμεις που είχαν επισημάνει τόσο οι αρχαίοι Έλληνες όσο και πολλοί γιατροί αργότερα. Σήμερα, περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί αποκλειστικά φαρμακευτικά φυτά, ενώ περίπου το 50% των φαρμάκων έχουν ως βάση κάποια φυσική ουσία. 
Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι

  • Τα φαρμακευτικά βότανα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως από όσους παίρνουν άλλα φάρμακα ή έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά και από τις εγκύους, τις θηλάζουσες και βέβαια τα παιδιά και τους εφήβους.
  • Τα φαρμακευτικά βότανα δεν αποτελούν πανάκεια, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε χωρίς μέτρο και με την προσδοκία ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες.
  • Οτιδήποτε είναι φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και απολύτως ασφαλές. Έτσι, τα φαρμακευτικά φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που τα γνωρίζουν καλά. 

Πηγές 

1) Πτυχιακή εργασία των Σπουδαστριών: Βρανάκη Γεωργίας και Κολώνη Κυριακής του Α.Τ.Ε.Ι Κρήτης (Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας) - Τίτλος: Τα Βότανα της Κρήτης και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες. Copyright 2008.
2) http://www.vita.gr/ - http://www.ethnos.gr/ - http://www.giatrosofia.com/ - http://trelogiannis.blogspot.gr/- 3) http://www.iatropedia.gr/-http://votanahealth.blogspot.gr/-http://botanologia.blogspot.gr/-
4) http://users.sch.gr/fantakis/igia.htm-http://www.ekriti.gr/-http://www.mystikavotana.gr/-http://bemary.com/-
5) http://www.herb.gr/-http://www.ftiaxno.gr/





Για παθήσεις του αναπνευστικού:


1) ΔυόσμοςΤο βράσιμο των φύλλων σε νερό και η εισπνοή των υδρατμών βοηθά κατά του κρυολογήματος.
2) ΘυμάριΚατευναστικό στη βρογχίτιδα, τον κοκίτη και γενικά σε περιπτώσεις έντονου βήχα
3) ΜολόχαΕίναι ένα αποτελεσματικό μαλακτικό. Η μολόχα βοηθά στη ρευστοποίηση του φλέματος, ανακουφίζει από τον βήχα και καταπολεμά την καταρροή των βρόγχων. 
4) ΚρεμμύδιΜεταξύ άλλων, επιδρά ευνοϊκά στο αναπνευστικό σύστημα και είναι πολύτιμο για το άσθμα, τη βρογχίτιδα και τη λαρυγγίτιδα. Στη λαϊκή ιατρική το κρεμμύδι χρησιμοποιείται κατά της φαρυγγίτιδας.
5) Φλώμος ή ΦλόμοςΤα φύλλα και τα άνθη του συστήνονται κατά του πνευμονικού κατάρρου, του βήχα και της αιμόπτυσης. Το έγχυμα από τα άνθη του φυτού δρα ως αποχρεμπτικό και αποσυμφορητικό του ρινικού συστήματος. Έγχυμα από τις ρίζες του συστήνεται κατά του βήχα και των φλεγμονών του λάρυγγα.
6) ΛεβάνταΜε την εξαιρετική αντιμικροβιακή δράση της θεωρείται ότι εξουδετερώνει τον πνευμονιόκοκκο, ενώ εισπνοές και εντριβή με το αιθέριο έλαιο που παράγει καταπολεμούν βήχα, άσθμα, βρογχίτιδα και λαρυγγίτιδα.
7) Κάρδαμο ή ΑγριοκαρδαμούραΕίναι φάρμακο κατά της βρογχίτιδας. Ενα βότανο διεγερτικό και αντιβηχικό που δρα, επίσης, ως αποχρεμπτικό σε περιπτώσεις χρόνιου κατάρρου των πνευμόνων.
8) Αγγελική: Βοηθάει στα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος και στη μείωση του πυρετού.
9) ΑγριμόνιοΑν και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, το αγριμόνιο έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται για το άσθμα, το βήχα και τη βρογχίτιδα.
10) ΓλυκάνισοΤο πίνουμε για να αντιμετωπίσουμε τη βρογχική καταρροή.
11) ΡίγανηΤο έγχυμα δίνεται κατά του βήχα, σε βρογχική καταρροή και γενικά στις παθήσεις των αναπνευστικών οδών. 
12) Ευκάλυπτος: Βοηθάει πολύ στο βήχα.στη γρίπη.
13) Αγόγλωσσος: Είναι πολύτιμο για τους ρευματισμούς, για κρυολογήματα, βρογχίτιδα.


Για τον πυρετό:

1) ΔυόσμοςΩς έγχυμα υποβοηθά την εφίδρωση στον πυρετό και τη γρίπη.
2) ΑγγελικήΗ αγγελική βοηθά και στη μείωση του πυρετού.
3) Σαμπούκος ο μελανόςΤα άνθη του σαμπούκου είναι ευεργετικά για τον πυρετό που εκδηλώνεται μετά από ένα κρυολόγημα με βήχα και καταρροή. Ο σαμπούκος έχει την ιδιότητα να προκαλεί εφίδρωση, γεγονός που βοηθά στη μείωση της υψηλής θερμοκρασίας του σώματος.
4) ΜένταΒοηθά ως αντιπυρετικό, κυρίως όταν ο πυρετός εκδηλώνεται σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως η ναυτία, οι δερματικοί ερεθισμοί και ο πονοκέφαλος. Έχει την ιδιότητα να «δροσίζει» τον οργανισμό, γεγονός που βοηθά στην πτώση του πυρετού. Πρέπει, όμως, να ξέρετε ότι η μέντα απαγορεύεται εάν κάνετε ομοιοπαθητική, επειδή παρεμποδίζει τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.
5) Αχίλλεια (ή Αχιλλαία) ή  ΧιλιόφυλλοΗ αχίλλεια συστήνεται όταν ο πυρετός συνοδεύεται από γενικότερη κακοδιαθεσία, μειωμένη όρεξη, δυσπεψία και καούρες.
6) ΘυμάριΒοηθά να πέσει ο πυρετός, κυρίως όταν αυτός παρουσιάζεται σε συνδυασμό με πονοκέφαλο, βήχα και πονόλαιμο.
7) Φασκόμηλο: Κομπρέσες ή και ρόφημα με λεμόνι.


Για γαστρεντερικά προβλήματα:

1) ΔυόσμοςΩς έγχυμα χρησιμοποιείται κατά της γαστρίτιδας, των κολικών και της δυσπεψίας
2) ΑγριμόνιοΑν και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, το αγριμόνιο έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται για  τη διάρροια, τη δυσπεψία, τα πρηξίματα.
3) ΘυμάριΤο ιδανικό για δυσεντερίες. Επίσης ανακουφίζει από κολικούς ενώ συμβάλλει στην καταπολέμηση μιας διάρροιας.
4) Το Δενδρολίβανο και η Αχίλλεα: Δυο βότανα ιδανικά για να ανακουφιστείτε από τα “πετρωμένα” αέρια των εντέρων. Εάν δεν μπορείτε να αποβάλλετε τα αέρια σας, τότε ένα αφέψημα από δενδρολίβανο σε λίγη ώρα θα σας βοηθήσει και θα ανακουφιστείτε.
5) ΛουίζαΓια τα νοσήματα του στομάχου και του πεπτικού συστήματος το αφέψημά της είναι ευεργετικό και βοηθάει, όταν υποφέρουμε από: δυσπεψία, μετεωρισμό, νευραλγίες και κολικούς του στομάχου και των εντέρων.
6) ΜάραθοΤο έγχυμα και το αφέψημα χρησιμοποιούνται ως φάρμακα του πεπτικού συστήματος, για τη δυσπεψία, τους κοιλιακούς και στομαχικούς πόνους, αλλά και για τους κολικούς. Το έγχυμα (με την προσθήκη μελιού) χρησιμοποιείται για τη βρογχική καταρροή (και σε παιδιά).
7) ΜατζουράναΤο αφέψημα είναι ορεκτικό, ευεργετικό για το στομάχι, αντισπασμωδικό, διουρητικό. Το κατάπλασμα με οινόπνευμα χρησιμεύει στον καθαρισμό των πληγών.
8) Τίλιοείναι πολύ πλούσιο σε βλέννη με πολυσακχαρίτες και κάνει καλό στο στομάχι.
9) Αμπερόζα ή Αρμπαρόριζα: θεραπεύει πεπτικά προβλήματα.


Για δερματικές παθήσεις:

1) Κολιτσίδαμια από τις αποτελεσματικότερες θεραπείες για το έκζεμα καθώς βοηθά στον καθαρισμό ολόκληρου του συστήματος του σώματος καθώς συμμετέχει καθοριστικά στην αποβολή των τοξινών μέσω της απέκκρισης αυτό προάγει την επούλωση των περισσοτέρων δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα που οι τοξίνες πιστεύεται ότι είναι μία από τις κύριες αιτίες του.
2) Καλέντουλαοι κομπρέσες η αλοιφή ή το έγχυμα της καλέντουλας είναι επίσης άλλη μια αποτελεσματική θεραπεία του εκζέματος. Η καλέντουλα έχει βρεθεί να ανακουφίζει από τις φουσκάλες την απολέπιση και τον κνησμό του δέρματος- αποτελέσματα του εκζέματος ειδικά εάν το δέρμα είναι ξηρό.
3) Χαμομήλιτο έγχυμα του χαμομηλιού είναι επίσης άλλη μια αποτελεσματική θεραπεία για  το εκζέμα το έγχυμα του χαμομηλιού έχει κατευναστική και χαλαρωτική επίδραση και είναι ότι ακριβώς χρειάζεται ένας οργανισμός πριν αποσυρθεί για ύπνο δεδομένου ότι προωθεί την ηρεμία κάτι που χρειάζεται άμεσα και επιτακτικά ένα δέρμα που ταλαιπωρείται από το έκζεμα η δε αλοιφή του  χαμομηλιού αν εφαρμοστεί τοπικά είναι γνωστό ότι έχει μια πολύ χαλαρωτική επίδραση όπως επίσης και ισχυρή αντι-φλεγμονώδη δράση.
4) Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο: έχει μεγάλη αντισηπτική και επουλωτική δράση σε περιπτώσεις εγκαυμάτων.
5) Δεντρολίβανο ή ΑρισμαρίΕπαλείψεις με προιόντα-σκευάσματα δενδρολίβανου, τονώνουν το δέρμα, και μας ανακουφίζουν από πληγές, κοψίματα και ερεθισμούς του δέρματος.
6) Αλόη: Επουλωτική και καταπραϋντική στον κνησμό στο ξηρό δέρμα, στις φουσκάλες, τα δαγκώματα εντόμων, στα εγκαύματα και τις πληγές.




Για την αϋπνία:

1) ΒαλεριάναΣε μορφή εγχύματος λειτουργεί ως ήπιο κατευναστικό, αλλά βοηθά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων αϋπνίας.
2) ΧαμομήλιΓνωστό ηρεμιστικό βότανο.Το χαμομήλι χρησιμοποιείται για παθήσεις νευρικής φύσεως όπως νευραλγίες, αϋπνίες, ζαλάδα, κρίσεις άσθματος και ημικρανίες και περιέχει φλαβονοειδή, κουμαρίνες, χολίνη, πυρίτιο, άλατα ασβεστίου, μαγνησίου και καλίου.​
3) ΛεβάνταΧαλαρωτική και σπασμολυτική δράση (βοηθάει και στον πονοκέφαλο).Η λεβάντα είναι φυτό εξισορροπιστικό. Βοηθάει τον άνθρωπο να βρει τη μέση οδό και έτσι, είναι κατάλληλη για την καταπολέμηση της νευρικότητας αλλά και της ατονίας, της κατάθλιψης αλλά και της υπερδιέγερσης.
Καταπολεμά το άγχος και την μελαγχολία, τονώνει και ξεκουράζει.
4) ΜελισσόχορτοΑντικαταθλιπτική και σπασμολυτική δράση.Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας, έντονου στρες, έντασης και ευερεθιστότητας, ενώ μπορεί να βοηθήσει ακόμα και άτομα με κατάθλιψη, χάρη στις καταπραϋντικές και χαλαρωτικές του ιδιότητες. Πρόσφατη συστηματική έρευνα σε φοιτητές έδειξε πως η κατανάλωση Μελισσόχορτου μειώνει σημαντικά το stress κατά τη διάρκεια των εξετάσεων - οδηγώντας σε καλύτερη συγκέντρωση και επιδόσεις ( ως και 6 ώρες μετά τη κατανάλωση). 
5) Δεντρολίβανο ή ΑρισμαρίΘεωρείται ότι καταπολεμά την πνευματική κόπωση, καθώς και ότι ενισχύει τη συγκέντρωση και την αιμάτωση του εγκεφάλου. Μάλιστα, οι μαθητές στην αρχαία Ελλάδα φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο όταν μελετούσαν για τις εξετάσεις τους, ώστε να αποδίδουν καλύτερα. Δεν συνιστάται η λήψη του κατά τη διάρκεια της κύησης, καθώς και η κατάχρηση, επειδή μπορεί να έχει την αντίθετη από την αναμενόμενη δράση (δυσκολία συγκέντρωσης, ακόμα και σπασμούς ή ίλιγγο). 
6) Βάλσαμο ή Σπαθόχορτοείναι διεγερτικό, τονωτικό, καταπολεμά την αϋπνία, τη νευρικότητα και την ευερεθιστότητα. Επίσης, υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία ότι είναι ήπιο αντικαταθλιπτικό, αποτελεσματικό στις περιπτώσεις μέτριας κατάθλιψης. Το βαλσαμόχορτο φύεται σε πολλά μέρη της Ευρώπης, ενώ στην Κρήτη συναντάμε 9 διαφορετικά είδη του φυτού.





Για μυαλγίες και νευραλγίες:

1) Δυόσμος: το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται εξωτερικά σε μυαλγίες και νευραλγίες. 
2) Δεντρολίβανο ή Αρισμαρί: το δεντρολίβανο είναι ένα ισχυρό αιθέριο έλαιο που βοηθά στους νευραλγικούς πόνους. Γι αυτό το λόγο χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ρευματικών και αρθριτικών πόνων αλλά και των νευραλγιών κάθε φύσεως.
3) Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο: έχει καταπραϋντική δράση στις μυαλγίες.
4) Κρεμμύδι: Κατάπλασμα (μείγμα βοτάνων από φύλλα ή πολτό τους) βοηθάει σε μυαλγίες, κατάγματα, διαστρέμματα.


Άλλα ιατρικά θέματα:

1) ΑΓΧΟΣ: Βαλεριάνα, Χαμομήλι, Τίλιο, Μελισσόχορτο, Μέντα, Ιξός, Ανεμώνη, Σκουτελάρια, Βάλσαμο 
2) ΑΚΜΗ: Εχινάκια, Τίλιο, Φυτολάκα, Χαμομήλι
3) ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ: Γάλιο, Μύρο, Εχινάκια, Ύδραστις, Φασκόμηλο, Φυτολάκα, Αγριμόνιο. 
4) ΒΗΧΑΣ: Βήχιο, Ρίγανη, Τσάϊ Βουνού, Βερμπάσκο, Νεπέτα, Γλυκάνισο, Μαρρούβιο, Πλάταγκο, Πριμούλα, Σύμφυτο, Ύδραστις, Ύσσωπος, Θυμάρι, Αλθαία, Ζαμπούκος, Φασκόμηλο, Πολυτρίχι. 
5) ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ: Αλθαία, Μολόχα, Γερά-νιο, Φασκόμηλο, Σπειραία, Φτελιά, Σύμφυτο, Υδράστις, Χαμομήλι. 
6) ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ: Βασιλικός.
7) ΔΙΑΡΡΟΙΑ: Σπειραία, Αλχιμίλλα, Γόμα Αραβίας, Αψιθιά, Γεράνιο, Αγριμόνιο, Σύμφυτο, Τριαντάφυλλο. 
8) ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ: Φύλλα Αιγύπτου, Αψιθιά, Κόλιανδρος, Χαμομήλι, Μέντα, Δίκταμο, Δυόσμος, Κάρδαμο, Φασκόμηλο, Μάραθος, Γαϊδουράγκαθο, Τριφύλλι, Μελισσόχορτο, Πιπερόριζα, Άκορος.
9) ΔΥΣΠΝΟΙΑ: Ευκάλυπτος, Ζαμπούκος, Βασιλικός.
10) ΕΚΖΕΜΑ: Άρκτιο, Γάλιο, Τίλιο, Ίριδα, Στελάρια, Τριφύλλι, Τσουκνίδα, Ύδραστις, Χαμομήλι. 
11) ΕΜΕΤΟΣ: Βαλλωτή, Γαρύφαλλο, Δυόσμος, Σπειραία.
12) ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ: Ευφραγία, Καλέντουλα, Χαμομήλι.
13) ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ: Λεβάντα, Τίλιο, Χρυσάνθεμο.
14) ΙΓΜΟΡΙΤΙΔΑ: Ζαμπούκος, Σολιντανγκο, Φυτολάκα, Χαμομήλι. 
15) ΙΛΙΓΓΟΣ: Μελισσόχορτο, Μαντζουράνα, Θρύμπα, Φασκόμηλο, Λεβάντα. 
16) ΚΟΛΙΚΟΙ: Αγγελική, Άνηθος, Βαλεριάνα, Πιπερόριζα, Μέντα, Κάρδαμο. 
17) ΠΟΝΟΔΟΝΤΟΣ: Γαρύφαλλο, Δίκταμο, Γλυκάνισο.
18) ΠΙΤΥΡΙΔΑ: Δενδρολίβανο, Καρυδόφυλλα, Τσουκνίδα.
19) ΤΑΧΥΠΑΛΜΙΑ: Βαλεριάνα, Λεόνουρος, Λεβάντα, Μελισσόχορτο. 
20) ΤΡΑΥΜΑΤΑ: Καλέντουλα, Δίκταμο, Χαμομήλι, Ζαμπούκος, Σύμφυτο 
21) ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ: Δάφνη, Δενδρολίβανο, Καρυδιά, Τσουκνίδα, Φασκόμηλο, Κρεμμύδι. 
22) ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Κράταιγος, Ιξός, Βαλεριάνα, Τίλιο, Φύλλα Ελιάς, Μελισσόχορτο, Σκόρδο. 
23) ΥΠΟΤΑΣΗ: Κράταιγος, Πιπερόριζα, Κόκκινη Πιπεριά.
24) ΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ: Αγριμόνιο. Φασκόμηλο, Αλθαία, Ζαμπούκος 
25) ΧΟΛΗ: Γαϊδουράγκαθο, Αγκινάρα, Λινάρι, Βερβένα, Ταράξακο. 
26) ΨΩΡΙΑΣΗ: Γαϊδουράγκαθο, Γάλιο, Ίριδα, Τριφύλλι, Άρκτιο, Λιναρόσπορος.